Vụ án Ôn Như Hầu: Chặn đứng âm mưu phản động của Quốc dân Đảng

Thượng tá Trần Duy Hiển kể lại những tình tiết ít người biết xung quanh việc Đại tá Trần Tấn Nghĩa cùng lực lượng công an cách mạng non trẻ vây bắt thành công bọn phản động tại phố Ôn Như Hầu (nay là phố Nguyễn Gia Thiều, Hà Nội).

Âm mưu thâm độc

Thượng tá Trần Duy Hiển cho biết, Đại tá Trần Tấn Nghĩa, tức Nguyễn Bá Hùng (SN 1925 tại Lệ Thủy, Quảng Bình) từ nhỏ đã được cha mẹ cho ăn học tử tế, học đến hết bậc Thành chung ông thi đậu vào Trường Thủy quân Ba Son của Hải quân Pháp.

Năm 1944, ông Nghĩa ra Hải Phòng thực tập và được những người yêu nước của Việt Minh tiếp xúc, giới thiệu với Nguyễn Bình (người sau này trở thành một vị tướng nổi tiếng của quân đội ta) và nhiều nhân sĩ, trí thức khác như nhạc sĩ Văn Cao, Văn Chắt... Cách mạng Tháng Tám thành công, với tố chất của một thanh niên sôi nổi, hoạt bát, biết tiếng Pháp lại giỏi võ, ông Nghĩa được đoàn thể lựa chọn vào lực lượng công an non trẻ, tham gia Đội danh dự trừ gian và trở thành đội trưởng trinh sát đặc biệt của Phòng Chính trị, Sở Công an Bắc Bộ.

Từ tháng 3 đến tháng 9/1946, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa liên tiếp mở mặt trận ngoại giao nhằm tránh một cuộc chiến với Pháp. Nổi bật là Hội nghị Đà Lạt, Hội nghị Fontainebleau và chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới nước Pháp từ tháng 6 đến tháng 9 cùng năm.

Trong thời gian này tại Việt Nam, các tổ chức phản động liên tiếp tổ chức những hoạt động chống phá hòng lật đổ chính quyền cách mạng, đặc biệt nguy hiểm là âm mưu đảo chính được biết đến với cái tên “Vụ án Ôn Như Hầu” dự kiến diễn ra đúng ngày kỷ niệm Quốc khánh Pháp 14/7/1946, nhưng đã bị lực lượng công an cách mạng chặn đứng…

Cuối tháng 8/1945, 20 vạn quân Tưởng Giới Thạch vượt biên giới phía Bắc vào nước ta để giải giáp sau khi quân Nhật đầu hàng Đồng minh từ vĩ tuyến 16 trở ra, kéo theo nhiều tổ chức Việt gian phản động. Chúng đã giúp bọn Việt quốc, Việt cách lập chính quyền phản động ở một số nơi như Vĩnh Yên, Yên Bái, Móng Cái.

Quân Tưởng tuyên bố “thời gian ở lại Việt Nam là không hạn định”. Chúng chiếm đóng nhiều vị trí trọng yếu trong thành phố và luôn tìm cớ khiêu khích, nổ súng vào lực lượng ta. Ỷ thế quân Tưởng, bọn phản động đua nhau tập hợp lực lượng, lập ra “Mặt trận quốc gia chống Pháp” và các tổ chức vũ trang như “Thiết huyết đoàn”, “Thần lôi đoàn”, “Đội hùm xám”… để tiến hành ám sát, bắt cóc, tống tiền.

Chúng đã tổ chức nhiều vụ bắt cóc, trong đó có vụ thủ tiêu ông Trần Đình Long, một cốt cán của cách mạng và tiến hành một số vụ khủng bố, ám sát khác nhằm vào những nhân sĩ, trí thức…

Theo hồi ức của Đại tá Trần Tấn Nghĩa, cuối tháng 6/1946, lãnh đạo Nha Công an Trung ương nhận được thông tin các đảng phái phản động cấu kết với quân Pháp đang ráo riết thực hiện kế hoạch gây rối, lật đổ Chính phủ Hồ Chí Minh. Nguồn tin được phối kiểm và giao cho hai điệp viên H120 và C3 của ta cài trong hàng ngũ địch làm rõ.

Theo đó, Pháp sẽ tổ chức diễu binh trên một số đường phố Hà Nội dịp Quốc khánh Pháp 14/7. Quốc dân đảng sẽ bố trí người ném lựu đạn vào tốp lính da đen đang diễu binh. Nhân đó, phía Pháp đổ lỗi cho Việt Minh khiêu khích, không giữ được trật tự trị an và dùng quân đội đang diễu binh tấn công vào các vị trí trọng yếu của chính quyền cách mạng, vây bắt cán bộ cao cấp của Chính phủ; đồng thời thành lập một chính quyền tay sai... 

Lúc này, điệp viên C3 báo tin tại trụ sở của Quốc dân đảng số 132 phố Duvigneau (nay là Bùi Thị Xuân - Hà Nội), bọn phản động đang in truyền đơn. Đến ngày 11/7/1946, C3 báo tiếp một tin quan trọng là từ ngày 12/7, Quốc dân Đảng sẽ phân tán lực lượng, rút vào bí mật, chuẩn bị tiến hành bạo động tại Hà Nội và một số nơi khác...