Ở Lào, từ khi phái phủi Snanikhone lên cầm quyền, các cơ quan tình báo và quân báo tăng cường hoạt động. Bằng mọi thủ đoạn chúng cho tay chân trà trộn vào một số người Lào sang Việt Nam mua bán, tìm cách chui vào hàng ngũ cán bộ Pa Thét Lào để hòng đi sâu vào nội địa ta. Chúng cho những tên tay chân quê Thanh Hóa, dưới hình thức về thăm quê để thu thập tình báo, tiến hành chiến tranh tâm lí và hoạt động phá hoại. Tên Hà Công Thương là một gián điệp Vương quốc Lào được đưa sang Việt Nam để phá ta theo phương thức như vậy. Hoạt động gián điệp của Hà Công Thương đã bị bộ đội Pa Thét Lào bắt giữ.
Ngày 07/9/1959, Hà Công Thương được đưa về Ty Công an Thanh Hóa để điều tra. Thông qua nghiên cứu hồ sơ, lời khai ban đầu của y, nhận thấy còn nhiều vấn đề cần điều tra làm rõ nên Ty Công an Thanh Hóa đã lập án đấu tranh do đồng chí Lưu Đô - Trưởng Ty công an trực tiếp chỉ đạo. Áp dụng các biện pháp công tác, Ban chuyên án đã có đủ căn cứ kết luận Hà Công Thương là một tên gián điệp rất nguy hiểm.
Hà Công Thương sinh năm 1907, quê ở xã Xuân Nha, Mộc Châu, Sơn La, trú tại Bản Cọ, xã Đan Hào, Xiềng Khọ, Sầm Nưa (Lào). Năm 1951, y vượt biên sang Lào và được bọn phản động Vương quốc Lào tuyển lựa làm Tam luật (công an), cùng với các tên: Xiêng Ma, Bá Xay, Tạo Giáp, Tạo Toong, Tiểu Phong… Tháng 02/1958, Hà Công Thương được bọn phản động Vương quốc Lào giao nhiệm vụ sang nước ta nắm tình hình cán bộ, bộ đội Pa Thét Lào ở Việt Nam, thu thập tin tức tình báo về quân sự, chính trị, đường sá, cầu cống ở vùng giáp biên giới Việt - Lào, chuyển thư liên lạc của bọn phản động Vương quốc Lào cho bọn phản động ở Việt Nam để gây cơ sở, lừa bịp, lôi kéo đồng bào dân tộc thiểu số di cư sang Lào và thanh niên đi lính cho Vương quốc Lào.
Sau khi nhận nhiệm vụ, Hà Công Thương đã 12 lần sang Việt Nam giả làm người mua thuốc lào và thăm bà con họ hàng. Y đã tuyên truyền lôi kéo được một số gia đình di cư sang Lào, thu thập được nhiều tài liệu quan trọng, chắp nối gây cơ sở với một số tên ở Bản Me, Bản Cồn Hào, Bản Cum, xã Quang Chiểu và xã Tam Chung (huyện Quan Hóa).
Ngày 10/9/1960, Tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã mở phiên tòa xét xử Hà Công Thương về tội làm gián điệp cho bọn phản động Vương quốc Lào và tuyên phạt 6 năm tù giam.
Nguồn sách “Lịch sử biên niên Công an nhân dân Thanh Hóa (1954 - 1975)”
