100 lá thư đã được viết từ phía sau cánh cổng Trại tạm giam và nhà tạm giữ. Mỗi lá thư không đơn thuần chỉ là một câu chuyện về cuộc đời và sự day dứt lương tâm của những người đang thụ án mà trên hết đó là sự hướng thiện, những tình cảm rất con người ở bên trong mỗi phạm nhân đã được khơi dậy khát vọng hoàn lương, trở thành người có ích cho xã hội…
Nỗi lòng của một người mẹ xa con
“Chắc giờ này con và các em đang nhớ mẹ lắm!...Mẹ nhớ mới năm nào, con ngồi cùng mẹ luộc bánh chưng và nói rằng “con yêu mẹ”. Thế mà giờ này đã đi qua 2 mùa xuân, mẹ đã không được ở bên con…Mẹ đã để con khổ vì mẹ, khiến nước mắt con rơi mỗi khi đêm về, làm con phải bận lòng suy nghĩ, tìm cách lo cho mẹ ở trong này. Mẹ biết trong lòng con đau lắm, mỗi khi ai nhắc đến mẹ. Mẹ đã phải trả cái giá đắt cho sai lầm của mình, chỉ biết nghĩ cho bản thân mà không lo được cho con cuộc sống bình thường như bao người khác…để lại bao nhọc nhằn, vất vả đè nặng lên đôi vai gầy guộc của con. Con phải lo cho bản thân và nuôi dạy các em. Mẹ biết những lúc này con cần có mẹ…Mẹ ngàn lần xin lỗi!
Đó là những lời tâm sự trong lá thư “Gửi con gái yêu của mẹ” của phạm nhân Nguyễn Thị Tươi hiện đang chấp hành bản án 4 năm tù về tội “Đánh bạc” tại Phân trại quản lý phạm nhân, Trại Tạm giam Công an tỉnh viết gửi cho con gái bé bỏng của mình.
Bức thư đẫm nước mắt ấy là những lời tâm sự day dứt, ân hận của một người mẹ chỉ vì thú vui đỏ đen mà đánh đổi hạnh phúc gia đình. Kể về bước sa ngã của cuộc đời mình, khi nghĩ đến gia đình nhất là 4 đứa con, phạm nhân Nguyễn Thị Tươi đã khóc rất nhiều. Tươi có chồng và con trai đầu bị tai nạn giao thông, để có tiền điều trị bệnh cho chồng, cho con, Tươi dấn thân vào các chiều cờ bạc đỏ đen rồi bị bắt và bị Tòa án tuyên phạt 4 năm tù giam. Trong thời gian thụ án tại Trại Tạm giam Công an tỉnh, mọi việc trong gia đình đều do người con gái của Tươi phải lo toan, gánh vác. Còn nỗi đau dày xé tâm can nào hơn nỗi đau của một người mẹ xa con trong hoàn cảnh nghiệt ngã như Tươi. Vì vậy, trong lá thư của mình phạm nhân Nguyễn Thị Tươi đã giành những tình cảm đặc biệt và sự day dứt ấy cho những đứa con.
Thời gian lao động cải tạo của phạm nhân Nguyễn Thị Tươi vẫn còn dài. Song điều quan trọng là nữ phạm nhân này đã nhận thức được sai lầm của mình. Trong Trại Tạm giam, Tươi đang từng ngày từng giờ tu tâm cải tạo thật tốt, mong sớm được trở về với gia đình và cộng đồng để được chăm sóc các con, khắc phục hậu quả mà mình đã gây ra.
Sám hối và hướng thiện!
Khác với phạm nhân Nguyễn Thị Tươi, phạm nhân Nguyễn Duy Thi phạm tội vi phạm giao thông đường bộ gây hậu quả nghiêm trọng, chấp hành án phạt tù 36 tháng đã giành những tình cảm đặc biệt cho người vợ của mình và sự day dứt lương tâm khi đã gây ra nỗi đau mất mát cho 2 gia đình khác. Trước đây, khi đang còn là lái xe đường dài tuyến Bắc – Nam chỉ vì một phút bất cẩn, Thi gây tai nạn khiến 2 người tử vong. Bản thân gia đình Thi cũng phải bán hết sạch nhà cửa để khắc phục hậu quả cho gia đình nạn nhân, vợ Thi phải dắt díu con theo chồng về Thanh Hóa, ở nhờ nhà người quen và làm thuê để có điều kiện thăm nuôi chồng.
“Nghĩ về việc làm của mình trước đây, anh không thể tha thứ được cho mình. Cũng chỉ vì một phút lơ đễnh mà anh đã gây ra tai nạn cho 2 gia đình, người mất vợ, người mất con. Nhà mình cũng phải bán nhà bán cửa, bán hết tài sản để đền bù thiệt hại. Anh biết có làm nhiều, khắc phục nhiều cũng không làm cho người chết sống lại, anh biết mình đã gây ra tội rất lớn.Trước đây anh là lao động chính của cả nhà giờ em lại phải thay anh vất vả lo cho ba mẹ già và các con…Trong này anh luôn cố gắng lao động chăm chỉ, anh sẽ cải tạo thật tốt để được Đảng và Nhà nước khoan hồng cho anh được sớm về bên em và các con, thành người công dân có ích cho cộng đồng”.
Chỉ còn ít ngày nữa, phạm nhân Nguyễn Duy Thi sẽ được nhận quyết định tha tù có điều kiện, được đoàn viên với gia đình mình trong dịp Tết Nguyên đán. Không giấu được niềm vui ấy, phạm nhân Thi chia sẻ: tôi sắp được về với gia đình nhưng khi được cán bộ thông báo về cuộc thi này tôi vẫn muốn viết đôi lời xin lỗi đến người vợ của mình đã đồng cam cộng khổ và thay tôi gánh vác gia đình trong lúc bất hạnh và khốn khó nhất cuộc đời. Tôi cũng gửi lời cảm ơn đến các cán bộ quản giáo ở đây là động viên, giáo dục tôi có động lực và ý chí vươn lên để làm lại cuộc đời.
Thư gửi mẹ!
Nghĩ về khoảng thời gian đầu khi mới đến thụ án tại Trại Tạm giam có lẽ là thời gian khủng khiếp nhất cuộc đời đối với phạm nhân Lê Chí Dũng hiện đang thụ án 9 tháng tù về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Bởi trước đây, Dũng luôn là niềm tự hào của cha mẹ. Vốn sinh ra trong một gia đình có công với cách mạng, được cho ăn học đàng hoàng, sau này khi làm cán bộ địa chính xã Hà Lai, huyện Hà Trung, Dũng đã bỏ qua nhiều quy trình, quy định trong lĩnh vực đất đai dẫn đến hành vi phạm tội. Nghĩ về việc làm của mình, phạm nhân Lê Chí Dũng thấy ân hận khi khiến cho cha mẹ đau lòng.
“Lời đầu tiên, gia đình cho con gửi ngàn lời xin lỗi về những việc mà con đã làm sai quy định của pháp luật mà giờ này con đang phải trả giá bằng bản án tù. Đúng ra giờ này con phải ở gần gia đình để lo cho bố mẹ và vợ con nhưng mà bây giờ con không làm được điều đó, mong bố mẹ, gia đình thứ lỗi cho con. Con biết bố mẹ, gia đình rất thương nhớ con và nhất là mẹ, bởi mẹ luôn tin yêu và hi vọng cho con sống tốt. 43 xuân đã qua, chưa một lần Tết đến xuân về mà không có con bên cạnh để ăn Tết cùng gia đình. Nhưng bố mẹ ạ! Hãy tin tưởng nơi con, con sẽ chấp hành cải tạo thật tốt để sớm được về chăm lo cho gia đình thân yêu…Ở trong này, cán bộ cũng đã định hướng và giúp đỡ cho con học nghề, con đang cố gắng làm tốt để khi về con sẽ làm để có thu nhập và giúp đỡ Nhân dân.
Đó chỉ là 3 trong số gần 100 lá thư của phạm nhân hiện đang chấp hành án phạt tù tại Trại Tạm giam Công an tỉnh Thanh Hóa. Mỗi lá thư là mỗi số phận con người cùng những câu chuyện đan xen những trắc trở, bất hạnh khác nhau của 100 con người có quá khứ lầm lỗi. Mỗi lá thư, mỗi câu chuyện với những hành vi và tính chất phạm tội khác nhau. Nhưng điểm chung đó đều là những lời tâm sự day dứt, hối hận, những điều muốn nói chưa được bày tỏ cùng ai của phạm nhân Trại Tạm giam Công an tỉnh khi trong những ngày Tết cận kề, người người nhà nhà quây quần đoàn viên thì chính họ lại đang bị tách biệt với cộng đồng, xã hội để trả giá cho hành vi phạm tội của mình.
Cuộc thi viết “Xuân trở về” được Đoàn Thanh niên Công an tỉnh phối hợp phát động hướng tới các đối tượng là phạm nhân đang chấp hành án tại Trại Tạm giam Công an tỉnh và các nhà tạm giữ Công an các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh. Cuộc thi mang ý nghĩa rất nhân văn và thiết thực, góp phần làm cho phạm nhân nhận thức rõ sai lầm của mình, khơi dậy niềm tin, lòng hướng thiện, sự ăn năn, hối hận của mỗi phạm nhân, giúp họ gạt bỏ phần nào cảm giác dày vò, ray rứt lương tâm, tin tưởng vào chính sách nhân đạo từ đó quyết tâm học tập, lao động, cải tạo tiến bộ để hướng thiện, vươn lên làm lại cuộc đời.
Đến nay, sau gần 1 tháng phát động đã có 100 phạm nhân viết thư, trong đó phần lớn là những lá thư viết gửi cho những người thân trong gia đình mình. Có lẽ khi con người gặp khó khăn, trắc trở thì gia đình vẫn là chốn về nương thân để mong tìm được sự tha thứ và khao khát được chở che. Qua những dòng thư, những vần thơ mà phạm nhân đã có những trải lòng thể hiện sự ăn năn, hối lỗi về hành vi của mình gây ra cho xã hội đến người thân.
Theo Trung tá Đỗ Văn Toán, Phó Giám thị Trại Tạm giam Công an tỉnh cho biết: Để triển khai cuộc thi này, ngay từ đầu tháng 1/2023, Ban Giám thị Trại Tạm giam đã thông báo đến các phạm nhân. Phân công Chi đoàn Thanh niên phối hợp với từng cán bộ Quản giáo phụ trách các đội phạm nhân để hướng dẫn phạm nhân tham gia cuộc thi với mục đích hướng tới là thể hiện được sự ăn năn, hối lỗi, nhận thức về những hành vi sai trái của bản than và quyết tâm cải tạo tiến bộ đến những người mà phạm nhân thấy có lỗi: cha, mẹ và người thân có ảnh hưởng đến cuộc sống, tình cảm của phạm nhân, người bị hại, tập thể, cơ quan.
Vào các ngày thứ 7, chủ nhật hàng tuần, phạm nhân được giành thời gian để viết thư hoặc trò chuyện, chia sẻ với cán bộ quản giáo, giúp họ chuyển tải câu từ sâu sắc hơn trong mỗi lá thư. Cuộc thi này đã tạo khí thế thi đua học tập, lao động cải tạo tiến bộ cho phạm nhân, giúp họ vơi đi mặc cảm tự ti, khơi dậy lương tâm và tình người ấm áp, nhất là trong dịp Tết đến Xuân về.
Khi cuộc thi viết thư được phát động, 100% các phạm nhân đều rất phấn khởi. Bởi cuộc thi là cơ hội để phạm nhân được bộ bạch lòng mình, bày tỏ những điều khó nói chưa thể nói ra.Thông qua những bức thư này, đã giúp cán bộ quản giáo nắm sâu hơn tư tưởng thái độ của từng phạm nhân để có phương pháp giáo dục phù hợp, giúp đỡ họ hoàn thiện nhân cách, trở thành công dân có ích cho xã hội. Trung tá Nguyễn Danh Tân, Trưởng Phân Trại quản lý phạm nhân chia sẻ.
Xuân đã trở về và hiện hữu trong cuộc sống. Xuân cũng đã trở về trong tâm hồn và khát vọng hoàn lương ở trong con người của mỗi phạm nhân đang thụ án tại đây. Tình cảm gia đình, cái tâm của những ngườii quản giáo chắc chắn sẽ làm đường về nẻo thiện của mỗi phạm nhân thêm gần./.