Mô tô nước - cánh tay nối dài những chiến công của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Thanh Hóa

Trước yêu cầu thực tiễn đó, việc trang bị và sử dụng các phương tiện cơ động, chuyên dụng phục vụ CNCH là yếu tố quyết định đến hiệu quả và thời gian xử lý tình huống khẩn cấp. Một trong những phương tiện đã và đang thể hiện hiệu quả rõ rệt trong công tác CNCH dưới nước là mô tô nước - loại phương tiện có tính cơ động cao, linh hoạt trong di chuyển, dễ triển khai và phù hợp với nhiều điều kiện địa hình, thời tiết khắc nghiệt.

Mô tô nước - Phương tiện chiến lược trong công tác CNCH dưới nước

Mô tô nước là phương tiện thủy có thiết kế nhỏ gọn, thường được điều khiển bởi một người lái ngồi cưỡi trên thân máy, sử dụng động cơ đẩy phản lực để di chuyển với tốc độ cao trên mặt nước. Trong công tác CNCH, mô tô nước không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn đóng vai trò là công cụ vận chuyển người bị nạn, hàng hóa, nhu yếu phẩm và thiết bị cứu hộ đến những khu vực khó tiếp cận.

Điểm nổi bật của mô tô nước so với các loại xuồng máy, thuyền cao su truyền thống là khả năng cơ động, tốc độ nhanh, hoạt động được trong cả vùng nước cạn, hẹp hoặc có địa hình phức tạp. Mô tô nước có thể dễ dàng vượt qua các dòng nước chảy siết, khu vực có nhiều vật cản như cây cối, rác thải trôi nổi, cột điện, dây điện – những nơi mà xuồng máy thông thường không thể tiếp cận an toàn.

Hiệu quả thực tế qua các vụ việc cứu nạn, cứu hộ tại Thanh Hóa

Vụ lũ quét lịch sử tại bản Sa Ná, huyện Quan Sơn (cũ)  năm 2019

Một trong những minh chứng điển hình cho hiệu quả của mô tô nước là trong trận lũ quét lịch sử tại bản Sa Ná vào cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2019. Trận lũ do ảnh hưởng của bão số 3 và áp thấp nhiệt đới đã gây ra thiệt hại nặng nề: ít nhất 13 người chết và mất tích, 44 ngôi nhà sập hoàn toàn, bản Sa Ná bị cô lập hoàn toàn do dòng sông Luồng dâng cao và chảy xiết.

Trong điều kiện dòng nước chảy siết, xuồng máy không thể hoạt động hiệu quả. Nhiều khu vực bị ngập nông xen kẽ, có vật cản, khiến các phương tiện truyền thống không thể tiếp cận. Khi đó, mô tô nước đã phát huy tối đa khả năng cơ động, giúp lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH nhanh chóng tiếp cận khu vực bị cô lập, đưa người dân bị thương ra ngoài cấp cứu, đồng thời tiếp tế hàng hóa, thuốc men cho người dân trong bản. Việc triển khai mô tô nước tại thời điểm đó là giải pháp hiệu quả và gần như duy nhất giúp vượt qua trở ngại địa hình hiểm trở, điều kiện thời tiết bất lợi.

Cứu nạn, cứ hộ trong mưa bão số 5 - tháng 8/2025

Trong đợt mưa bão số 5 cuối tháng 8 năm 2025, nhiều khu vực ở tỉnh Thanh Hóa bị ngập sâu, đặc biệt là xã Sao Vàng và xã Lam Sơn. Vào khoảng 20h30 ngày 25/8/2025, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH nhận được tin báo khẩn: ba người dân (trong đó có một cháu nhỏ 3 tuổi) bị mắc kẹt trong ngôi nhà ngập sâu cạnh suối Chuỗi, nước lũ dâng cao chảy xiết, nguy cơ sập nhà rất lớn.

Lực lượng CNCH lập tức triển khai mô tô nước, vượt qua dòng chảy nguy hiểm, địa hình hẹp, tầm nhìn hạn chế do đêm tối và mưa lớn. Sau hơn 2 giờ vật lộn với lũ, mô tô nước đã tiếp cận và cứu sống cả ba nạn nhân, đưa họ ra ngoài an toàn.

Cũng trong đêm 25, rạng sáng 26/8, tại thôn Quyết Thắng 2, xã Luận Thành, mưa lớn khiến nước lũ dâng cao bất ngờ, cô lập nhiều hộ dân. Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã sử dụng hai mô tô nước cùng hơn 30 cán bộ chiến sĩ, tiếp cận hiện trường và giải cứu thành công 9 người dân, trong đó có người già, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, kịp thời đưa đến nơi an toàn trước khi nước lũ dâng cao thêm.

Khoảng 11h30 ngày 27/8/2025, ông Đ.V.P. (42 tuổi) bị nước lũ cuốn trôi trong lúc đi làm ruộng. Khi phát hiện sự việc, các cán bộ Cảnh sát PCCC và CNCH đang làm nhiệm vụ sơ tán dân đã sử dụng mô tô nước phối hợp với xuồng cao su, nhanh chóng tiếp cận và cứu nạn nhân thành công. Đây là tình huống cần tốc độ phản ứng nhanh và khả năng luồn lách linh hoạt – điều mà mô tô nước đáp ứng rất tốt.

Từ thực tiễn công tác, có thể thấy hiệu quả của mô tô nước trong công tác CNCH, Mô tô nước có thể đạt vận tốc lớn trong thời gian ngắn, giúp rút ngắn thời gian tiếp cận hiện trường, đặc biệt trong những tình huống mà từng giây đều quyết định sự sống còn của nạn nhân. Với kích thước nhỏ, mô tô nước có thể dễ dàng luồn lách qua những khu vực bị ngập cục bộ, có vật cản, hệ thống dây điện hoặc các khu vực dân cư đông đúc, nơi xuồng máy truyền thống rất khó tiếp cận. Động cơ phản lực giúp mô tô nước hoạt động ổn định trong dòng nước mạnh, không bị ảnh hưởng nhiều bởi rác trôi nổi, tạo ra ưu thế rõ rệt trong điều kiện lũ lụt, bão lớn. Phương tiện có thể được đưa đến hiện trường bằng xe tải, xe thùng hoặc xe chuyên dụng. Việc thao tác, điều khiển mô tô nước tương đối đơn giản, có thể đào tạo nhanh cho lực lượng cứu hộ.

Để phát huy tối đa hiệu quả của mô tô nước trong công tác CNCH dưới nước, cần triển khai đồng bộ các giải pháp:

Tăng cường trang bị mô tô nước cho lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, đặc biệt tại các tỉnh, thành thường xuyên xảy ra mưa lũ, ngập úng. Tổ chức đào tạo, huấn luyện chuyên sâu cho cán bộ chiến sĩ về kỹ năng điều khiển mô tô nước, kỹ thuật cứu nạn dưới nước, sử dụng kết hợp với các phương tiện khác như xuồng cao su, áo phao, dây cứu sinh...Lồng ghép mô tô nước vào các tình huống diễn tập CNCH, tạo điều kiện cho lực lượng làm quen với cách xử lý tình huống thực tế. Nghiên cứu, đầu tư cải tiến mô tô nước, lựa chọn các dòng máy hiện đại hơn, có thể vận chuyển nhiều người hoặc hàng hóa hơn, đáp ứng đa nhiệm trong các tình huống phức tạp.

Trong công tác cứu nạn, cứu hộ dưới nước - nơi từng phút, từng giây đều có thể là ranh giới giữa sự sống và cái chết -việc lựa chọn đúng phương tiện là yếu tố then chốt. Mô tô nước, với những ưu điểm về tốc độ, khả năng cơ động, sự linh hoạt và hiệu quả thực tiễn, đã chứng minh là phương tiện đặc biệt hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp.

Có thể khẳng định, việc tăng cường sử dụng và phát triển mô tô nước trong lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả cứu nạn, cứu hộ, mà còn thể hiện sự chủ động, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống thiên tai, góp phần bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân – đúng với phương châm "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ".