Giữ vững biên cương: Bài 3. Vì cuộc sống bình yên khu vực biên giới

Thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an về nhiệm vụ quốc phòng – an ninh, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 1409/QĐ-UBND phê duyệt Đề án “Tăng cường đảm bảo an ninh biên giới phía Tây tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 – 2020”. Đây là Đề án dài hơi, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc vào sự nghiệp quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, phát triển kinh tế - văn hóa – xã hội – giáo dục ở khu vực biên giới.

Qua 5 năm thực hiện, Đề án đã mang lại làn gió mới, tạo động lực để các huyện biên giới phía Tây tỉnh Thanh Hóa phát huy lợi thế, tiềm năng vươn lên phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Trong đó, các sở, ban, ngành và 5 huyện biên giới phía Tây của tỉnh đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân gắn với thực hiện các chương trình, phong trào bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, đảm bảo an ninh, trật tự, xây dựng đời sống ở khu dân cư. Qua đó, Nhân dân thấy được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền đối với đồng bào các dân tộc khu vực miền núi, biên giới, từ đó nỗ lực vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo.

Hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về biên giới được tăng cường, các lực lượng chức năng đã quản lý, bảo vệ đường biên, mốc giới chặt chẽ; phối hợp xây dựng, sửa chữa mốc giới, cắm thay thế hệ thống biển báo “Khu vực biên giới”, “Vành đai biên giới” theo quy định”; tổ chức 596 lần/với 7046 lượt người tham gia tuần tra đơn phương và song phương bảo vệ biên giới, cửa khẩu. Tạo điều kiện thuận lợi, làm thủ tục xuất nhập cảnh cho gần 700 nghìn lượt người, 70 nghìn lượt phương tiện qua lại biên giới làm ăn, buôn bán, thăm thân. Đặc biệt, trong thời gian dịch Covid – 19 diễn biến phức tạp, lực lượng Biên phòng, Công an, Quân sự, Y tế và các ngành trên địa bàn biên giới đã thiết lập 53 chốt cố định trên tuyến biên giới, 12 tổ kiểm soát lưu động để tuần tra, kiểm soát chặt chẽ công dân qua lại biên giới, phòng chống dịch xâm nhập vào địa bàn qua biên giới, qua đó phát hiện, xử lý 59vụ/121 đối tượng vi phạm các quy định về xuất nhập cảnh; tham mưu cho tỉnh đề xuất với Chính phủ công nhận cho 71 trường hợp người Lào kết hôn không giá thú tại khu vực biên giới Thanh Hóa, cho phép nhập quốc tịch Việt Nam cho 59 trường hợp; mở 210 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nâng cao năng lực về quản lý biên giới, đấu tranh phòng chống tội phạm cho gần 9 nghìn lượt cán bộ huyện, xã, bản, lực lượng vũ trang, người có uy tín trong đồng bào dân tộc, tôn giáo…

Kinh tế, văn hóa, xã hội ở khu vực biên giới phát triển rõ nét, trong 5 năm thực hiện Đề án, với các chương trình, dự án phát triển kinh tế của Chính phủ, của tỉnh, tại các huyện, các xã biên giới, xã đệm Mường Lý, huyện Mường Lát đã được đầu tư với số vốn trên 2.100 tỉ đồng; hệ thống kết cấu hạ tầng được hoàn thiện, nhiều tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, đường giao thông liên xã, liên bản, đường tuần tra biên giới được đầu tư xây dựng, tu sửa; dịch vụ di động đã phủ sóng đến 98% dân cư, đảm bảo 100% nhu cầu xem truyền hình của người dân; 100% số xã được trang bị, nâng cấp hệ thống truyền thanh cơ sở và lắp đặt internet; quy hoạch phát triển 4 Cụm công nghiệp để thu hút các nhà đầu tư kinh doanh, phát triển kinh tế tại các huyện biên giới; đầu tư quy hoạch hệ thống chợ, cửa hành kinh doanh lương thực, thực phẩm, xăng dầu… trên tuyến biên giới để phục vụ nhu cầu của nhân dân; du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái được quan tâm đầu tư, phát triển. Nhờ đó, trong giai đoạn 2016 – 2020, tốc độ giá trị sản xuất bình quân hàng năm của các huyện biên giới đạt 15,3%, thu nhập bình quân đầu người năm 2020 ước đạt 29,22 triệu đồng (tăng 1,76 lần so với năm 2016).

Hệ thống y tế, cơ sở giáo dục được đầu tư xây dựng khang trang, đạt chất lượng, 92,47% xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 56% trường đạt chuẩn quốc gia, tỉ lệ đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trên địa bàn đạt chuẩn là 99,8%; tỉ lệ vận động học sinh đến trường đạt 95%; các chương trình, đề án về bảo tồn, phát triển các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc gắn với xây dựng gia đình, bản làng văn hóa, nếp sống mới ở khu dân cư được triển khai thực hiện nghiêm túc…

Chính sách an sinh xã hội được các cấp, các ngành quan tâm, chăm lo. Trong 5 năm qua đã đầu tư hơn 500 tỉ đồng để hỗ trợ xây dựng nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo; bố trí nơi ở mới cho các bản Sa Ná (xã Na mèo, huyện Quan Sơn), bản Poọng (xã Tam Chung, huyện Mường Lát) do ảnh hưởng của mưa lũ; Bộ Công an cũng hỗ trợ 30 tỉ đồng xây dựng 600 căn nhà cho các hộ nghèo, khó khăn về nhà ở huyện Mường Lát; trao hơn 2.000 thẻ bảo hiểm y tế, 6.700 con bò giống cho hộ nghèo, 8.000 điện thoại di động, 1.200 xe đạp cho học sinh nghèo… Nhờ đó, tỉ lệ hộ nghèo giảm bình quân hàng năm trên 7%/năm.

Công tác phòng, chống tội phạm ở khu vực biên giới được đặc biệt quan tâm, các lực lượng Biên phòng, Công an, Quân sự đã tổ chức đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ nắm chắc tình hình nội, ngoại biên để giải quyết các tình hình liên quan đến 2 bên biên giới. Đồng thời, đấu tranh mạnh với các loại tội phạm, đặc biệt là đấu tranh với các hoạt động tuyên truyền, lôi kéo người dân tham gia thành lập cái gọi là “nhà nước Mông”, lôi kéo người Mông vượt biên sang Lào theo phỉ, lao động ở nước ngoài trái phép; hoạt động tôn giáo trái pháp luật…; các lực lượng chức năng đã điều tra, xử lý 121 trường hợp xuất nhập cảnh trái phép và 14 đối tượng người Thanh Hóa vi phạm pháp luật Lào bị bắt, trao trả về nước. Cơ quan an ninh điều tra đã truy tố 6 vụ, 13 bị can vi phạm pháp luật có liên quan đến an ninh quốc gia ở địa bàn biên giới; các lực lượng chức năng đã bắt, xử lý 756 vụ/767 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 99,492kg heroin, 216.237 viên ma túy tổng hợp, 15kg ketamin, 34,44kg ma túy đá, gần 18kg nhựa thuốc phiện…; vận động thu hồi trên 3.000 khẩu súng săn, súng tự chế các loại…

Bên cạnh đó, công tác xây dựng lực lượng vũ trang, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở khu vực biên giới luôn được quan tâm đầu tư vững mạnh cả về tư tưởng, tổ chức, quân sự và nghiệp vụ, theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ biên giới trong tình hình mới. Trong đó, đã bố trí 202 cán bộ công an chính quy về 100% các xã, thị trấn của 5 huyện biên giới theo Đề án “Bố trí Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã” của Bộ Công an; tổ chức biên chế 17 trung đội dân quân cơ động; điều động, luân chuyển hơn 200 lượt cán bộ Biên phòng, Công an, Quân sự tham gia lực lượng liên ngành tại các bản người Mông ở các huyện Mường Lát, Quan Hóa; củng cố, kiện toàn 108 chi bộ bản, 39 tổ chức chính trị, xã hội ở cơ sở; phát triển được 465 đảng viên các xã biên giới, đặc biệt là đảng viên là người dân tộc; tiếp tục tăng cường cán bộ Biên phòng giữ chức phó bí thư Đảng ủy 16 xã biên giới và xã đệm Mường Lý; kiện toàn chức danh Phó Chủ tịch xã theo Đề án 600 của Chính phủ tại địa bàn các xã biên giới, đây là những nhân tố tích cực trong lãnh đạo, điều hành của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương.

Công tác phối hợp với tỉnh Hủa Phăn (Lào) trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới cũng được quan tâm thực hiện. Các ngành chức năng đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh thúc đẩy hoạt động giao lưu, trao đổi với tỉnh Hủa Phăn; lực lượng bảo vệ biên giới 2 tỉnh thực hiện tốt Nghị định thư và Hiệp định về quy chế biên giới; quản lý chặt chẽ biên giới, cửa khẩu; đấu tranh và ngăn chặn có hiệu quả với các hoạt động vi phạm chủ quyền, giải quyết tốt các vụ việc xảy ra liên quan đến hai bên biên giới, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân 2 bên qua lại làm ăn, giao lưu, thăm thân. Các lực lượng 2 bên đã phối hợp thực hiện thành công 3 chuyên án, 7 kế hoạch nghiệp vụ đấu tranh với tội phạm ma túy, bắt 11 vụ, 17 đối tượng phạm tội về ma túy… Các sở, ngành, các huyện biên giới thực hiện tốt thỏa thuận, biên bản ghi nhớ đã được ký kết; thường xuyên tiến hành giao ban, trao đổi tình hình, tổ chức thăm hỏi lẫn nhau; tiếp nhận khám chữa bệnh cho hơn 2.362 lượt người dân khu vực giáp biên thuộc tỉnh Hủa Phăn… Qua đó, góp phần giúp nhân dân 2 tỉnh nhận thức sâu sắc mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, tạo lòng tin vững chắc lâu dài lẫn nhau, tăng cường mối quan hệ giữa 2 nước, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.

Có thể khẳng định, Đề án “Tăng cường đảm bảo an ninh biên giới phía Tây tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 – 2020” đã đạt được kết quả khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực để các địa phương, nhân dân khu vực miền núi, biên giới có thêm động lực phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững biên cương thiêng liêng của Tổ quốc.