NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH CỦA CÔNG DÂN VIỆT NAM, LUẬT SỐ 49/2019/QH14 49/2019/QH14, ngày 22/11/2019
Tại kỳ họp Quốc hội khóa XIV, ngày 22/11/2019, Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã biểu quyết thông qua Luật số 49/2019/QH14-Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020. Nội dung của Luật số 49/2019/QH14, Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam đã luật hóa việc cấp giấy tờ có giá trị xuất nhập cảnh cho công dân, có nhiều điểm mới, đơn giản hóa thủ tục so với các quy định hiện hành, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho công dân Việt Nam xuất cảnh, nhập cảnh.
Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Giám đốc Công an tỉnh, Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an, Phòng Quản lý XNC - Công an tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước trên lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú của người nước ngoài và XNC của công dân Việt Nam. thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ thông tin, thực hiện áp dụng pháp luật XNC trong công tác quản lý XNC thực hiện nhiệm vụ công tác được giao. Tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, doanh nghiệp và công dân đến làm thủ tục các loại giấy tờ xuất nhập cảnh (XNC).
Tại kỳ họp Quốc hội khóa XIV, ngày 22/11/2019, Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã biểu quyết thông qua Luật số 49/2019/QH14-Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020. Nội dung của Luật số 49/2019/QH14, Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam đã luật hóa việc cấp giấy tờ có giá trị xuất nhập cảnh cho công dân, có nhiều điểm mới, đơn giản hóa thủ tục so với các quy định hiện hành, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho công dân Việt Nam xuất cảnh, nhập cảnh.
Sau đây là 1 số điểm chú ý trong đề nghị cấp hộ chiếu được quy định tại Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam:
1. Quy định về hộ chiếu
*Giấy tờ xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam gồm 04 loại: Hộ chiếu ngoại giao; Hộ chiếu công vụ; Hộ chiếu phổ thông; Giấy thông hành.
- Về hộ chiếu phổ thông cấp riêng cho từng công dân, (không cấp chung trẻ em cùng hộ chiếu của cha hoặc mẹ).
- Quy định hộ chiếu có 2 loại: Hộ chiếu gắn chíp điện tử và hộ chiếu không gắn chíp điện tử. Công dân từ đủ 14 tuổi trở lên có quyền đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử (phù hợp với Luật căn cước công dân).
- Thay việc cấp thông hành cho công dân Việt Nam ở nước ngoài về nước bằng việc cấp hộ chiếu phổ thông ngắn hạn theo thủ tục rút gọn tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong mọi trường hợp không phát sinh thêm mẫu.
- Luật hóa việc hôi phục giá trị hộ chiếu bị mất được tìm thấy, nếu người dân có yêu cầu, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, nhất là các trường hợp có thị thực của người nước ngoài còn hạn.
* Quy định rõ về việc nộp hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu như sau:
+ Đề nghị cấp lần đầu: Người có thẻ căn cước công dân (CCCD) có quyền hạn chọn nơi nộp hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu tại cơ quan quản lý XNC Công an cấp tỉnh nào người dân thấy thuận tiện.
+ Đề nghị cấp lần 2 trở đi: Công dân được lựa chọn nơi làm thủ tục cấp hộ chiếu tại Cục A08 hoặc cơ quan quản lý XNC Công an địa phương nơi thuận tiện, không đặt vấn đề hộ chiếu còn hạn hay hết hạn.
+ Quy định việc thu nhận vân tay của người đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử lần đầu để thực hiện việc thu thập thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân và đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia về CCCD.
* Quy định thành phần hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu:
- Luật hóa thành phần, giấy tờ, tài liệu có trong hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu.
- Mục đích đảm bảo công khai minh bạch, dễ thực hiện, tránh việc tự đặt thêm thủ tục, giấy tờ.
* Luật hóa điều kiện xuất cảnh, nhập cảnh
Điều kiện xuất cảnh
- Có giấy tờ xuất nhập cảnh còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng; đối với hộ chiếu phải còn thời hạn sử dụng; Đối với hộ chiếu phải còn hạn sử dụng 6 tháng trở lên.
- Có thị thực hoặc giấy tờ xác nhận, chứng minh được nước cho đến nhập cảnh, trừ trường hợp được miễn thị thực
- Không thuộc trường hợp bị cấm xuất cảnh, không được xuất cảnh hoặc tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật.
- Người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của Bộ Luật dân sự, người chưa đủ tuổi ngoài các quy định tại Khoản I, điều này phải có người đại diện hợp pháp đi cùng
Điều kiện nhập cảnh
Công dân Việt Nam được nhập cảnh khi có giấy tờ XNC còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng.
2. Các loại giấy tờ XNC; thời hạn của giấy tờ XNC
Luật 49/2019/QH14 luật hóa quy định về các giấy tờ XNc bao gồm hộ chiếu, hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, hộ chiếu phổ thông, giấy thông hành. Đồng thời quy định rõ về thời hạn của giấy tờ XNC: như hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ thời hạn từ 1 năm - 5 năm. Có thể gia hạn không quá 3 năm. Hộ chiếu phổ thông cấp cho người từ 14 tuổi trở lên có thời hạn 10 năm và không được gia hạn.
Thời hạn của giấy thông hành không quá 12 tháng và không được gian hạn.
3. Hộ chiếu và hộ chiếu có gắn chíp điện tử theo quy định của Luật 49/2019/QH14
Theo quy định Hộ chiếu thuộc quyền sở hữu của Nhà nước do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp cgo công dân Việt Nam để sử dụng xuất nhập cảnh chứng minh quốc tịch và nhân thân.
Hộ chiếu có gắn chíp điện tử là hộ chiếu có gắn thiết bị điện tử lưu giữ thông tin được mã hóa của người mang hộ chiếu và chữ ký số của người cấp.
4. Về đối tượng cấp hộ chiếu
* Về đối tượng cấp hộ chiếu phổ thông: Công dân Việt Nam được xem xét cấp hộ chiếu phổ thông trừ trường hợp quy định tại điều 21 của Luật số 49
* Về đối tượng cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn
- Người ra nước ngoài có thời hạn bị mất hộ chiếu phổ thông, có nguyện vọng về nước ngay.
- Người có quyền trục xuất bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền nước sở tại nhưng không có hộ chiếu.
- Người phải về nước theo điều ước Quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế về việc nhận trở lại công dân.
- Người được cấp hộ chiếu phổ thông vì lý do quốc phòng an ninh.
5. Những trường hợp bị thu hồi, hủy giá trị sử dụng
- Hủy giá trị sử dụng hộ chiếu còn thời hạn bị mất.
- Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người thôi quốc tịch, bị tước quốc tịch Việt Nam, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam.
- Thu hồi hủy giá trị sử dụng hộ chiếu ngoại giao, công vụ còn thời hạn đối với trường hợp không còn đối tượng được sử dụng.
- Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu đã cấp cho người thuộc trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 21 Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam
6. Thành phần hồ sơ
- Gồm tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu theo mẫu
- Các giấy tờ liên quan đến việc cấp hộ chiếu, Như giấy khai sinh, trích lục khai sinh; Hộ chiếu phổ thông được cấp lần gần nhất; Đơn báo mất đi kèm (trong trường hợp mất hộ chiếu); bản chụp CMND, CCCD; các loại chứng thực có hiệu lực pháp lý của Việt Nam cấp cho người đại diện hợp pháp đối với người mất hành vi năng lực…
7. Thủ tục cấp hộ chiếu, thời hạn giải quyết hồ sơ cấp hộ chiếu cho công dân Việt Nam
- Người đề nghị nộp tờ khai theo mẫu, điền đầy đủ thông tin, 02 ảnh chân dung, xuất trình CMND, CCCD hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng và giấy tờ liên quan theo Khoản 2 - Điều 15 - Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam
- Cấp hộ chiếu lần đầu có thể thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an nếu thuộc các trường hợp sau: có đề nghị của Bệnh viện ra nước ngoài khám chữa bệnh; có căn cứ xác nhận nhân thân ở nước ngoài bị tai nạn, bệnh tật chết; có văn bản đề nghị của cơ quan quản lý đối với cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan, hạ sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức trong lực lượng vũ trang, người làm việc trong tổ chức cơ yếu; vì lý do nhân đạo, khẩn cấp khác do người đứng đầu Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh quyết định.
- Đề nghị cấp hộ chiếu lần thứ hai thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh nơi thuận lợi hoặc Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an.
- Thời gian nhận kết quả: 08 ngày làm việc nếu đề nghị cấp hộ chiếu tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh, 03 đến 05 ngày làm việc nếu đề nghị cấp hộ chiếu tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an.
- Người đề nghị cấp hộ chiếu có yêu cầu nhận kết quả tại nơi thuận tiện hơn so với nơi nộp hồ sơ thì phải nộp phí chuyển phát.
- Bỏ quy định trẻ em dưới 9 tuổi cấp chung hộ chung hộ chiếu với bố mẹ, hộ chiếu được cấp riêng cho từng người.
* Khôi phục giá trị sử dụng hộ chiếu phổ thông.
- Hộ chiếu phổ thông đã bị hủy giá trị sử dụng do bị mất ở trong nước, sau khi tìm lại còn nguyên vẹn và có thị thực do nước ngoài cấp còn thời hạn thì được xem xét khôi phục.
- Người đề nghị khôi phục giá trị sử dụng hộ chiếu điền đầy đủ thông tin vào tờ khai theo mẫu nộp tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh nơi thuận lợi hoặc Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an.
- Việc khôi phục giá trị sử dụng hộ chiếu phổ thông thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an.
8, Người đại diện hợp pháp: Luật quy định rõ trường hợp cha mẹ của trẻ em đang sinh sống ở nước ngoài, ủy quyền cho thân nhân trong nước làm thủ tục cấp hộ chiếu cho con thì bổ sung các giấy tờ pháp lý.
9. Về giải quyết thủ tục cấp hộ chiếu đối với trường hợp phẫu thuật thẩm mỹ, sau đó đề nghị cấp lại hộ chiếu yêu cầu công dân làm lại CCCD để tiện cho việc kiểm tra đối chiếu.
10. Quy định về người đề nghị cấp hộ chiếu có thay đổi thông tin nhân thân với hộ chiếu được cấp lần gần nhất. Thì thực hiện việc nộp kèm bản chụp CCCD, CMND, giấy khai sinh và giấy tờ pháp lý khác để chứng minh việc thay đổi thông tin nhân thân.
11. Quy định về người chưa có CCCD đề nghị cấp hộ chiếu lần đầu tại Công an tỉnh, thành nơi tạm trú thì có cần phải xuất trình tạm trú hoặc xác nhận của Công an xã phường không? Công dân đã chuyển hộ khẩu thường trú từ tỉnh này sang tỉnh khác mà chưa đổi lại CMND/CCCD, khi cấp lại hộ chiếu có bắt buộc phải đổi lại CMND/CCCD theo hộ khẩu mới không.
- Không cần xác nhận của Công an phường, xã vào tờ khai. Trong khi cơ sở dữ liệu Quốc gia về XNC chưa hoàn thiện thì yêu cầu công dân phải xuất trình sổ tạm trú.
- Vẫn tiếp nhận hồ sơ, không cần cấp lại CMND/CCCD mà chỉ khuyến cáo công dân nên đổi lại CCCD.
12. Công dân bị mất CMND/CCCD nếu hộ chiếu còn giá trị được nộp hồ sơ cấp lại hộ chiếu. Tại Điều 15-Luật 49 quy định khi làm thủ tục cấp hộ chiếu công dân xuất trình CMND, CCCD, hộ chiếu còn giá trị. Như vậy nếu công dân có hộ chiếu còn giá trị thì vẫn được tiếp nhận hồ sơ . Nếu trường hợp nghi vấn thì báo cáo cấp thẩm quyền cho thực hiện công tác xác minh.
Phòng Quản lý xuất nhập cảnh- Công an tỉnh Thanh Hóa